توسعه مس؛ توسعه محیط زیست
عصرمس آنلاین: در سالهای گذشته طرحهای توسعهای چندی در شرکت ملی صنایع مس ایران اجرایی شده است. یکی از موارد مهمی که همواره در این توسعهها مدنظر بوده، محیطزیست است. در اینجا با برخی از طرحهایی که برای حفظ محیطزیست تعریف شدهاند، آشنا میشوید.
احداث کارخانه بیولیچینگ معدن مس سونگون
 هدف:  این طرح با هدف احداث کارخانه بیولیچینگ با ظرفیت پنج هزار تن مس کاتدی در سال تعریف شد.
 معرفی طرح: محل اجرای این پروژه در 130 کیلومتری شمال تبریز و 30 کیلومتری شهرستان ورزقان در مجتمع مس سونگون واقع شده است. عملیات اجرایی این طرح از سال 1391 آغاز شد و پیشبینی زمان راهاندازی آن سال 1393 تعیین شده بود. اما با تصمیم مدیریت جدید و حذف پروژههای ذوب و پالایشگاه سونگون، قرار شد طرح بیولیچینگ با هیدرومتالورژی کنسانتره سونگون از کارخانه پالایشگاه که قسمت اعظم زیرساخت و سوله آن آماده بود و 160 سلول آن آماده نصب است، ادغام شود. تغییر روش لیچینگ مورد استفاده در این پروژه، سبب شد طرح به هیپلیچینگ مجتمع مس سونگون تغییر نام دهد. بنابراین بهجای هدف تولید پنج هزار تن، سه هزار تن مس کاتدی در سال از طریق لیچینگ خاکهای اکسیدی و سولفوری کمعیار مس معدن سونگون در برنامه قرار گرفت. سال شروع عملیات این طرح 1391 بود و پیشبینی راهاندازی آزمایشی آن به سال 1395 تغییر کرد. البته لازم به ذکر است که با توجه به اینکه هنوز ساخت هیپ شروع نشده و تجهیزات کارخانه خریداری نشده است، این تاریخ به تعویق خواهد افتاد. پیشبینی میزان سرمایهگذاری ارزی جدید مورد نیاز 11 میلیون یورو و ریالی آن 900 میلیارد ریال است.
 احداث کارخانه آهک هیدراته اهر
 هدف: این طرح با هدف اجرای واحد آهک به ظرفیت 150 تن در روز و آهک هیدراته با ظرفیت 10 تن در ساعت تعریف شد.
 معرفی طرح: محل احداث کارخانه در شهرستان اهر استان آذربایجان شرقی تعیین شده است. پیشنهاد شروع طرح سال 1391 با سرمایهگذاری 230 میلیارد ریال و پیشبینی زمان بهرهبرداری از آن در 1393 بود. اما پس از بازنگری در طرحهای مس در مدیریت فعلی شرکت مس، تصمیم بر این شد که احداث کارخانه آهک طی مشارکت شرکت ملی صنایع مس ایران با شرکت مهندسی، ساخت و فراوری صنایع غیرآهنی (نیپک)، بهعنوان سرمایهگذار انجام شود. بازار هدف در ساخت این کارخانه، واحدهای تولیدکننده کنسانتره مس، صنایع فولادسازی، صنایع، مصرفکنندگان محلی و همچنین صادرات به کشورهای همجوار تعیین شد. البته زمان راهاندازی این پروژه  هنوز مشخص نیست.
طرح جامع آب مجتمع مس سونگون
 هدف: این طرح برای تامین و بهینهسازی مصرف آب و کنترل پساب مس سونگون تعریف شده است.
 معرفی طرح: محل اجرای پروژه در 130 کیلومتری شمال تبریز و 30 کیلومتری شهرستان ورزقان در مجتمع مس سونگون واقع شده است. طرح جامع آب سونگون در سال 1389 آغاز شد و زمان بهرهبرداری آزمایشی از آن در سال 1396 پیشبینی میشود. میزان سرمایهگذاری ارزی این طرح 15 میلیون یورو و ریالی آن 3081 میلیارد ریال عنوان شده است. سد پروژه جامع آب در فاز اول سونگون ساخته شد و یکی از برترین سدهای رسوبگیر در ایران تلقی میشود که با سیکلونهای روی آن بهصورت خودبهخود ترفیع میشود. البته لازم به ذکر است که متاسفانه بهعلت مطالعات ضعیف اولیه، از تمام ظرفیت این تکنولوژی بهره گرفته نشد. این پروژه تا کنون حدود 90 درصد پیشرفت دارد و ترفیع سد باطله، پمپ خانه باطله فاز 2 تغلیظ و احداث ایستگاههای پمپاژ آب خام از سد جاجیلر چای به مس سونگون از بخشهای مهم این طرح است.
طرح جامع برق معدن مس سونگون
 هدف: این طرح با هدف تامین تجهیزات و انجام عملیات اجرایی نیرورسانی به طرحهای توسعه مس سونگون تعریف شد.
 معرفی طرح: محل اجرای پروژه واقع در 130 کیلومتری شمال تبریز و 30 کیلومتری شهرستان ورزقان در مجتمع مس سونگون واقع شده است. زمان آغاز طرح جامع برق سونگون از 1390 بود و پیشبینی میشود بهرهبرداری آزمایشی از این طرح در سال 1396 آغاز شود. میزان سرمایهگذاری ارزی مصوب این پروژه 14.2 میلیون یورو و ریالی آن 705 میلیارد ریال است. توسعه پست برق و احداث خط انتقال برای پروژه آب برگشتی از عمده اهداف این طرح است که تا کنون بخش اعظم آن انجام پذیرفته است.
 همانطور که بیان شد، شرکت ملی مس به چندین دلیل طرحهایی را از فاز سوم برای ادامه انتخاب کرده است. اولین گروه، طرحهای زیربنایی مانند طرحهای جامع آب و برق هستند که باید در هر صورت اجرا شوند تا دیگر طرحها به مشکل برخورد نکنند. دومین گروه، طرحهای محیط زیستی مانند کارخانههای اسید هستند که مسئولیتهای زیستمحیطی شرکت ملی صنایع مس ایران و الزام به مهار گازهای کارخانه ذوب مهمترین دلیل شرکت برای اجرای این پروژهها بود. سومین گروه، طرحهایی مانند پروژههای توسعه ذوب هستند که با پیشرفت بالا از سالهای گذشته برجای مانده بودند. چهارمین گروه طرحهایی هستند که بر اساس مسئولیتهای اجتماعی شرکتهای بزرگ مانند آهک هیدراته اهر، احداث نیروگاه سیکل ترکیبی و همچنین سه ورزشگاه در کرمان، رفسنجان و شهر بابک به ارزش 429 میلیارد ریال، به شرکت مس تکلیف شدند. بنابراین این طرحها به قوت خود باقی میمانند تا به سرانجام برسند.